TVP ujawniła wynik testu Marty Lempart na SARS-CoV-2. Rzecznik: PUODO ma zbadać ten wyciek

TVP podała, że przywódczyni Strajku Kobiet Marta Lempart ma pozytywny wynik testu na koronawirusa. Sprawą ujawnienia takich danych wrażliwych, chronionych przez prawo, ma się zająć Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Wniósł o to Rzecznik Praw Obywatelskich, wskazując że brak zdecydowanych działań dla wyjaśnienia sprawy może podważać zaufanie obywateli do władz. A wątpliwości co do bezpieczeństwa przetwarzania danych w związku z pandemią mogą wpłynąć na niechęć do poddawania się testom w kierunku SARS-CoV-2.

RPO podjął z urzędu sprawę ujawnienia przez TVP S.A. informacji dotyczących zdrowia działaczki społecznej i organizatorki protestów Marty Lempart, przy okazji wykonywania testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2.

Adam Bodnar postanowił zwrócić się do prezesa UODO Jana Nowaka z żądaniem wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych.  

Zgodnie z art. 14 pkt 6 ustawy o RPO, Rzecznik może zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych wszczęcie postępowania administracyjnego przez organ ochrony danych osobowych, zainicjowanego przez RPO, następuje z dniem doręczenia tego żądania Rzecznika.

Ujawnienie informacji dotyczących zdrowia działaczki społecznej i organizatorki protestów doprowadziło do pytań w przestrzeni publicznej, jak bezpieczne są dane przetwarzane w związku z działaniami państwa w dobie pandemii.

Brak zdecydowanych działań w celu wyjaśnienia tej sytuacji może wpłynąć na podważenie zaufania obywateli do organów władzy.  Może też wzbudzać nieufność wobec rozwijanych obecnie projektów, takich jak Internetowe Konto Pacjenta czy e-recepta, jak i całego systemu o informacji w ochronie zdrowia. Już teraz zastrzeżenia co do bezpieczeństwa tych rozwiązań są zgłaszane Rzecznikowi.

Ponadto wątpliwości co do bezpieczeństwa przetwarzania danych dotyczących zdrowia w związku z pandemią COVID-19 mogą wpłynąć na pogłębianie się niechęci do poddawania się testom diagnostycznym w kierunku SARS-CoV-2.

Adam Bodnar przypomina, że prywatność jednostki jest wartością chronioną konstytucyjnie. Art. 47 Konstytucji zawiera ogólne gwarancje ochrony prywatności, a jej art. 51 odnosi się bezpośrednio do aspektów ochrony prywatności związanych z przetwarzaniem informacji o jednostce. Według Trybunału Konstytucyjnego tzw. autonomia informacyjna jednostki oznacza prawo do samodzielnego decydowania o ujawnianiu innym informacji na swój temat, a także prawo do sprawowania kontroli nad takimi u innych podmiotów.

Jak zauważa się w doktrynie, „jakiekolwiek działania władzy publicznej w zakresie dotyczącym danych osobowych – działania ustawodawcze, administracyjne czy kontrolne – muszą uwzględniać istotę godności człowieka”.

Także w literaturze podkreśla się, że: „godność człowieka jako naczelna wartość państwa prawa leży u podstaw ochrony danych osobowych. O ile tortury, poniżające traktowanie, odarcie z intymności to podręcznikowe przykłady naruszenia fizyczności, jego godności  w wymiarze fizycznym i psychicznym, o tyle naruszenie prawa do prywatności, intymności, to ingerencja w psychikę, która może być trwalszą i boleśniejszą dyskryminacją niż fizyczne tortury”.  Stwierdza się więc, że: „państwo ma obowiązek chronić dane swoich obywateli, bo chroni ich godność prowadzącą do «samodzielnego kształtowania swojego życia» i swojej osobowości”.

Również Trybunał Konstytucyjny podkreśla że: „prywatność jednostki, tam gdzie jest to możliwe, powinna być chroniona w imię fundamentalnej wartości konstytucyjnej jaką jest godność człowieka”.

Szczególną ochronę danych dotyczących zdrowia przewiduje także art. 9 RODO.

Polskie prawo przewiduje za przetwarzanie (gdy nie jest to dopuszczalne) danych o pochodzeniu rasowym lub etnicznym, poglądach politycznych, przekonaniach religijnych lub światopoglądowych, przynależności do związków zawodowych, danych genetycznych, danych biometrycznych przetwarzanych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej, danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat trzech.

źródło: rpo.gov.pl